Gamlebyen i Odessa vart i dag hasteinnskriven på Unesco si liste over verdas kulturarv og samtundes på lista over verdsarv i fare, saman med “Ancient Kingdom of Saba” i Yemen og “Karami International Fair” i Libanon. Desse stadane står også i fare for å forsvinne som følgje av krig og forfall.
Denne veka vart det arrangert eit ekstraordinært møte i verdsarvkomiteen. Føremålet med møtet var blant anna sakar knytt til “Sites of Memory”, det vil seie kulturobjekt eller -område som knyter seg til vanskeleg historie.
I tillegg har innskrivinga av tre nye stader på verdsarvlista og farelista blitt diskutert.
– Dei tre nye stadene som vart skriven inn på verdsarvlista i dag hamnar også rett på farelista til Unesco. Dette er ei liste som syner umisteleg kulturarv som står i fare for å bli øydelagt og forsvinne, seier riksantikvar Hanna Geiran.
UNESCO har to lister som omfattast av verdsarvkonvensjonen. Det er lista over verdas natur- og kulturarv (verdsarvlista) og lista over verdsarv i fare. Å skrive inn kulturarv på verdensarvkonvensjonens liste over verdsarv i fare er eit sterkt signal frå verda, FN og Unesco om at vi ser at denne kulturarven blir utsatt for stor fare og øydelegging på grunn av krig, uro og vandalisme.
Ukraina, Yemen og Libanon
Verdsarvstadene som er foreslått innskrivne pregast av krig og intern uro. “Rachid Karami International Fair” ligg i Tripoli. Det er ein stor utstillingsplass som vart reist på 1960-talet. Plassen er utforma av den verdskjende brasilianske arkitekten Oscar Niemeyer. I Yemen er det eit arkeologisk område som høyrer til guvernementet Marib. Det er ein del av verdsarven “Ancient Kingdom of Saba” og syner viktige deler av den Sabeeiske kulturen. I Ukraina trugast gamlebyen i Odessa av den pågåande angrepskrigen som leiast av Russland. I Odessa finn ein blant anna “Potemkin trappa”, som er verdskjent frå filmen “Panserkrysseren Potemkin”.
Kulturarv i krig og konflikt
Kulturarv har til alle tider blitt brukt som både mål og middel i konflikt. Ei “farelisting”, gjev mogelgheit for fagleg og økonomisk samarbeid, og støtte. Verdssamfunnet har moglegheit til å etablere ei berekraftig og god bevaring av den aktuelle kulturarven. Det kan blant anna bidra til betre forvalting, konservering, forsking, formidling, juridisk vern og økonomisk sikkerheit.
Lenker til UNESCO:
Oversikt over øydelagd kulturarv i Ukraina
18th extraordinary session of the World Heritage Committee
